Pajączki żylne, żylaki siatkowate i żylaki kończyn rozwijają się jako następstwo niewydolności żył kończyn dolnych powodowanej przez uszkodzenie zastawek żylnych oraz procesów toczących się w ścianie naczyń. Ich powstawaniu i powiększaniu się sprzyjają takie czynniki jak predyspozycje genetyczne, długotrwałe siedzenie i stanie, otyłość, zaburzenia lub leczenie hormonalne, ciąża, nadmierna ekspozycja na ciepło, zaparcia oraz przebyta zakrzepica żylna. Częstość występowania zarówno pajączków żylnych, jak i żylaków rośnie wraz z wiekiem.
Pajączki żylne są wewnątrzskórnymi poszerzeniami splotu żylnego, powstającymi zazwyczaj na powierzchniach ud oraz podudzi. Mogą układać się w formie rozgałęzionych, prostych bądź krzaczasto rozgałęzionych drobnych naczyń – zwykle koloru niebieskiego, niebiesko – czerwonego lub czerwonego. Żyły siatkowate to wąskie, kręte naczynia zlokalizowane w tkance podskórnej widoczne pod postacią niebieskich i niebiesko – zielonkawych naczyń żylnych. Żylaki, to większe (co najmniej 3 mm) poszerzenia naczyń żylnych, widoczne w obrębie kończyn dolnych pod postacią poskręcanych żył.
Pajączki i żylaki siatkowate to w znacznym stopniu problem estetyczny. Mogą im jednak towarzyszyć dolegliwości związane z niewydolnością układu żylnego takie, jak bóle, uczucie ciężkości lub zmęczenia w obrębie kończyn dolnych. Podobne lub też często bardziej nasilone dolegliwości towarzyszyć mogą obecności żylaków kończyn. Wraz z postępem choroby pojawiają się często stany zapalne skóry, która z czasem, zarówno nad żylakami, jak i w dolnej części goleni przybiera ciemniejszy odcień. Mogą pojawić się zmiany troficzne skóry pod postacią jej przebarwienia, pogrubienia i stwardnienia a nawet owrzodzenia żylnego goleni.
Celem sklerotyzacji /obliteracji jest trwałe zlikwidowanie przepływu w żylakach poprzez wstrzykiwanie do nich szczególnego rodzaju substancji leczniczych i przez to ich omijanie (bypassing). Obliteracja nie powinna już być uważana za metodę konkurującą z leczeniem chirurgicznym, ale w większości przypadków jako znaczące leczenie uzupełniające. Jak już wcześniej zaznaczono, w przypadku niewydolności ujścia odpiszczelowo-udowego operacja ma na celu stworzenie warunków do ominięcia (bypass) tej okolicy przez krew, niewydolny pień żyły odpiszczelowej podwiązuje się, przecina, a następnie usuwa za pomocą specjalnej sondy (stripping). Jeśli to konieczne, każde pozostające żylaki gałęzi bocznych, jak również żylaki siatkowate i “pajączki”(reticular & spider varicose veins) mogą być obliterowane. Skleroterapia jest także alternatywnym leczeniem dla pacjentów, którzy nie życzą sobie leczenia operacyjnego lub operacja jest przeciwwskazana z powodu współistniejących chorób.
